Konferencja „Otoczenie przyszłości – przyszłość otoczenia” odbyła się w Warszawie 27 października 2016 roku. Zorganizowana została przez Krajowy Instytut Gospodarki Senioralnej we współpracy z Departamentem Doskonalenia Regulacji Gospodarczych Ministerstwa Rozwoju. Stanowiła zamknięcie i podsumowanie cyklu spotkań warsztatowych w ramach projektu „Neighbourhoods of the Future” realizowanego wspólnie z Komisją Europejską oraz Agile Ageing Alliance. Konferencja odbyła się pod patronatem Ministerstwa Rozwoju, Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej oraz Ministerstwa Cyfryzacji.

Krajowy Instytut Gospodarki Senioralnej, jako jedyna organizacja z Europy Środkowo-Wschodniej, został zaproszony do udziału w projekcie dwóch Dyrekcji Generalnych Komisji Europejskiej (DG GROW i DG CONNECT) – „Neighbourhoods of the Future”. Cel tego projektu stanowiło wykorzystanie inicjatyw poszczególnych krajów członkowskich do stworzenia wspólnej wizji przestrzeni i mieszkania przyjaznego seniorom – stworzenia modeli ekosystemu, który będzie uwzględniał potrzebę zwiększenia opieki w miejscu zamieszkania seniora. Projekt ten umożliwił dzielenie się doświadczeniami i inicjatywami w ramach zrealizowanej serii spotkań warsztatowych w Europie. Eksperci z Polski i zagranicy podjęli się trudnego zadania zdiagnozowania sytuacji demograficznej Polski oraz wskazania możliwych scenariuszy rozwoju dla polskiego społeczeństwa.

Otwarcie konferencji

Konferencję otworzyła Marzena Rudnicka, Prezes Krajowego Instytutu Gospodarki Senioralnej odnosząc się do zmian demograficznych dotykających nasze społeczeństwo. Podkreśliła jednak wyraźnie pozytywną stronę zachodzących przemian, między innymi wydłużenie średniej długości życia Polaków. Postulowała więc postrzeganie dokonujących się zmian demograficznych nie jako problemu społecznego, ale wyzwania i otwierania się nowych możliwości. Jednak należy również mieć na uwadze, co podkreśliła bardzo wyraźnie Marzena Rudnicka, iż „wczorajszymi narzędziami nie rozwiążemy jutrzejszych problemów”. Należy wypracować nowe rozwiązania i nowe formy współpracy, które przygotują nasze społeczeństwo do nadchodzących zmian demograficznych. Musimy mieć świadomość, że wypracowujemy rozwiązania dla siebie, gdyż w perspektywie najbliższych lat my lub nasi bliscy, też będziemy seniorami.

Konferencja „Otoczenie przyszłości – przyszłość otoczenia” stanowiła doskonałą okazję do wręczenia honorowego wyróżnienia OK SENIOR dla Elżbiety Ostrowskiej, Prezes Polskiego Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów za całokształt pracy na rzecz wsparcia i opieki nad osobami starszymi. Wyróżnienie zostało wręczone przez Marzenę Rudnicką, Prezes Krajowego Instytutu Gospodarki Senioralnej oraz Roberta Murzynowskiego, Prezesa Healthy Aeging. Elżbieta Ostrowska dziękując za docenienie jej wieloletnich działań podkreśliła swoje zaangażowanie i pracę w Polskim Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów. „Traktuję OK SENIOR jako znak uznania dla PZERiI za 60 lat działalności na rzecz osób starszych. Cieszymy się, że KIGS dostrzega potencjał seniorów jako mentorów przekazujących wiedzę młodszym, uczestników rynku pracy, aktywnych konsumentów”.

W swoim wystąpieniu Ian Spero – założyciel Agile Ageing Alliance, współorganizatora konferencji oraz twórcy projektu „Neighbourhoods of the Future”, dokonał podsumowania spotkań, które odbyły się w ramach tego projektu, stwierdzając, iż „najważniejsze wyzwanie, jakie stoi przed nami, to znalezienie właściwego sposobu dotarcia z wypracowanymi rozwiązaniami do seniorów. Mamy wiedzę, doświadczenie i gotowe rozwiązania, musimy jednak nauczyć się, jak przygotować ofertę rynkową dla seniorów, aby była ona atrakcyjna dla konsumentów, aby seniorzy faktycznie „pożądali” nowych rozwiązań technologicznych”. To wyzwanie jest wspólne dla wszystkich partnerów zaangażowanych w projekt, zarówno z krajów Europy Zachodniej charakteryzujących się zaawansowanymi procesami starzenia się społeczeństwa, jak i krajów, gdzie tego rodzaju procesy przybierają dopiero na sile.

Wystąpienia otwierające

Wystąpienia otwierające konferencję wygłosił Witold Słowik, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rozwoju oraz Horst Kraemer, Programme Officer – EU Policies E-Health, Wellbeing, and Ageing, European Commission.

Witold Słowik przedstawił dokonujące się zmiany demograficzne w polskim społeczeństwie w ogólnopolskim kontekście polityk krajowych. Podkreślił, że demografia jest jednym z kluczowych wyzwań dla rozwoju Polski, uwzględnionym między innymi w „Strategii na rzecz odpowiedzialnego rozwoju”. Położył również nacisk na odniesienie się do konkretnych danych wskazujących na omawiane zmiany. „W tym roku po raz pierwszy zmniejsza się ilość osób w wieku produkcyjnym. Mamy coraz więcej osób w wieku poprodukcyjnym. Zmienia się również okres starości, który staje się okresem dalszego aktywnego życia, gdyż jesteśmy coraz zdrowsi i żyjemy dłużej”. Te zmiany powodują wzrost znaczenia i roli gospodarki senioralnej.

W drugim wystąpieniu otwierającym Horst Kraemer odniósł się do sytuacji na poziomie Unii Europejskiej wskazując bardzo wyraźnie, iż zmiany demograficzne w kierunku starzenia się społeczeństw dotykają wszystkie kraje europejskie. Stąd też jest to europejskie „wyzwanie dla systemów opieki zdrowotnej, rynku pracy, wyzwanie kulturowe. Ale jednocześnie jest to szansa dla Europy do pogłębienia współpracy”. Horst Kraemer odniósł się również do roli technologii w obszarze usług opiekuńczych nad osobami starszymi. Jednak co istotne, tworzone rozwiązania szczególnie dla osób starszych powinny być dostosowane do potrzeb i możliwości Seniorów. „Już od kilku lat mówi się o idei. Obecnie należy wyjść poza rozwiązania technologiczne i tworzenie kolejnych nowoczesnych gadżetów. Musimy stworzyć rozwiązania, które będą przyjazne i łatwe w użyciu, aby te technologie zaczęły być powszechnie używane”.

Wprowadzenie do dyskusji panelowej

Panel wprowadzający moderowany był przez Ian Spero, współtwórcę Agile Ageing Alliance. W panelu wzięli udział Alexander Peine z Uniwersytetu w Utrechcie (Wiceprezes European Construction Technology Platform, współtwórca projektu Neighbourhoods of the Future), Simon Butler (Associate, ARUP), Mirosław Proppé (Partner w dziale usług doradczych, KPMG), Jan Cieśla (współtwórca projektu „U siebie mimo wieku”) oraz Horst Kraemer (Programme Officer – European Commission).

Poruszone zostały liczne zagadnienia z obszaru zmian demograficznych obejmujących społeczeństwa europejskie, zarówno na poziomie Unii Europejskiej, rozwiązań krajowych, jak i samorządowych. Omawiane były doświadczenia z zakresu dostosowywania rozwiązań architektonicznych, zmian systemowych oraz odpowiedzialności i władz publicznych za inicjowanie i koordynowanie działań stanowiących odpowiedź na wyzwania demograficzne. Szczególne zainteresowanie wzbudził projekt Wzorcowego Mieszkania Seniora „U siebie mimo wieku” przedstawiony przez architekta Jana Cieślę.

Panel I –  Scenariusze rozwoju otoczenia przyszłości

Ten panel moderował Andrzej Klimczuk, ekspert ds. rynku pracy, gospodarki społecznej i gerontologii społecznej Krajowego Instytutu Gospodarki Senioralnej. Celem panelu było analiza procesów demograficznych przez pryzmat czterech wartości:

• MOBILNOŚĆ jako istotny wskaźnik w planowaniu przestrzennym zwiększający samodzielność Seniora,
• RELACJE – rola rodziny i otoczenia w promowaniu rozwiązań wspierających dostęp do innowacyjnych produktów i usług,
• CZAS – potencjał wiedzy i doświadczenia w procesie mądrego starzenia się,
• ZNACZENIE – doświadczenie zawodowe a proces kumulowania i transferu wiedzy – rola mentoringu pracowników.

W panelu wzięli udział dr inż. arch. Iwona Benek (Politechnika Śląska w Gliwicach, LAB 60+), prof. Włodzisław Duch (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu), Mirosław Pasieka (Prezes, Integra Group), Joanna Toporowska (architekt, J:T Pracownia Architektoniczna), prof. Jerzy Wtorek (Politechnika Gdańska).

Starzenie się społeczeństwa wymusza stworzenie takich rozwiązań, które integrują opiekę socjalną, opiekę medyczną, planowanie przestrzenne, budownictwo mieszkaniowe, rozwój i użyteczność technologii cyfrowych. Efektywność projektów skierowanych do osób starszych powinna uwzględniać między innymi kondycję psychiczną, co pokazują szczególnie rozwiązania dla osób dementywnych. Praktyka wykorzystania najnowszych rozwiązań technologicznych w obszarze telemedycyny, teleopieki oraz wspierania funkcjonowania seniorów we własnym mieszkaniu pokazuje, iż priorytetem w tworzeniu takich rozwiązań powinna być intuicyjność obsługi oraz prostota użytkowania.  W panelu poruszony został szczególnie wątek procesów starzenia się mózgu z punktu widzenia kognitywistyki.

Genialne wystąpienie prof. Ducha zostało zrelacjonowane przez brytyjskiego eksperta Iana Spero. Poniżej link do artykułu (w języku angielskim):

http://creativeskillsforlife.com/article/never-too-old-for-sex-drugs-and-rock-n-roll/

Panel II – Senior jako konsument – przykłady dobrych praktyk

Moderatorem Panelu II była Marzena Rudnicka, Prezes Krajowego Instytutu Gospodarki Senioralnej. Celem panelu była analiza potrzeb Seniora i wskazanie przykładów dobrych praktyk mających na celu pomoc w codziennym funkcjonowaniu osób po 60. roku życia.

W Panelu wzięli udział: Robert Murzynowski (Prezes, Healthy Ageing), Mariusz Czerwiński (Członek Zarządu, Telemedycyna Silvermedia, MEDIVIO), Beata Drzazga (Prezes, Betamed), Dorota Łabuda (Dyrektor Ogólnopolskiego Centrum Nowoczesnej Rehabilitacji i Opieki Trivita) oraz Anna Lewandowska (Dyrektor Obsługi Klientów Indywidualnych, ORANGE Polska).

Za punkt wyjścia dyskusji panelowej wykorzystane zostały statystyki demograficzne ilustrujące zmiany, jakie dotykają już teraz polskie społeczeństwo i gospodarkę. Obecnie konsumenci po 60. roku życia odpowiadają za 30% wartości zakupów gospodarstw domowych, a za niespełna 20 lat grupa ta będzie reprezentowała prawie 40% klientów. Stąd priorytetem już teraz powinno stać się zainicjowanie procesu przemian systemu gospodarczego w taki sposób, aby wyjść naprzeciw potrzebom osób starszych, jak i młodszych pokoleń w ramach przygotowania ich do starości.

Podczas dyskusji paneliści wskazywali jak bardzo ważnym zagadnieniem jest standaryzowanie produktów i usług dedykowanych osobom starszym. Robert Murzynowski odwołując się do stworzonego przez Krajowy Instytut Gospodarki Senioralnej Certyfikatu Jakości OK SENIOR eksponował korzyści dla firm i Klientów-Seniorów płynące z upowszechnia tego certyfikatu. „Chcemy upowszechnić na całym rynku polskim i europejskim ideę OK SENIOR i w ten sposób ułatwić wybór osobom starszym. Chcemy, żeby nie martwili się czy dana usługa czy produkt są dla nich dobre i bezpieczne, chcemy  żeby mieli tego gwarancję”. W panelu poruszony został również problem zapewnienia odpowiedniej formy opieki dla osób starszych oraz jakości i różnorodności usług świadczonych w domach opieki długoterminowej.

Warsztaty innowacyjności

Warsztaty zostały przygotowane i poprowadzone przez trenerów i ekspertów Towarzystwa Inicjatyw Twórczych „ę”. Obejmowały gry symulacyjne ukierunkowane na budowanie rozwiązań na poziomie lokalnym generowanych poprzez zmiany demograficzno-społeczne. Zadaniem uczestników warsztatów było wypracowanie rozwiązań przedstawionych problemów w oparciu o wiedzę, doświadczenie i umiejętności członków zespołów. Wartością dodaną warsztatów było stworzenie międzysektorowych zespołów, których członkowie reprezentowali środowiska biznesowe, publiczne i samorządowe oraz pozarządowe.

Zakończenie konferencji

Podsumowując konferencję Ian Spero, założyciel Agile Ageing Alliance, wskazał na konieczność współpracy i transferu pomiędzy poszczególnymi krajami najlepszych praktyk i rozwiązań w zakresie niwelowania negatywnych konsekwencji zmian demograficznych oraz pobudzania i rozwoju srebrnej gospodarki.

Zobacz:

Program konferencji AGENDA

Video relacja z konferencji

Prezentacje

Wprowadzenie Simon Butler

Wprowadzenie Mirosław Proppe

Wprowadzenie Kraemer Age Friendly Housing Warsaw

Wprowadzenie Jan Cieśla U siebie mimo wieku

Wprowadzenie Alexander Peine

Panel I – Prof.Włodzisław Duch

Panel I-Prof. Jerzy Wtorek

Panel I – Joanna Toporowska

Panel II-Marzena Rudnicka

Zapraszamy również do lektury na blogu jednego z naszych gości kongresu:

http://walkowskaw.blogspot.com/2016/11/